ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ತತ್ತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ, ಭೂಮಿಯನ್ನು ವಸ್ತು, ನಿರ್ಜೀವ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿರ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಸತ್ಯದಿಂದ ದೂರವಿದೆ. ಭೂಮಿಯು ಜೀವಂತವಾಗಿದೆ. ಭೂಕಂಪಗಳು, ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿಗಳು ಭೂಮಿಯು ಸಕ್ರಿಯ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕವಾಗಿದೆ ಎಂಬುದರ ಸಂಕೇತಗಳಾಗಿವೆ. ಭೂಮಿಯು ಬೀಜವನ್ನು ಮೊಳಕೆಯೊಡೆಯುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಅದು ಸಸ್ಯ ಅಥವಾ ಮರವಾಗಿ ಬೆಳೆಯಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಭೂಮಿಯು ಜೀವನವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಕಪ್ ಅಥವಾ ಬಕೆಟ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ನೀರಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಶಕ್ತಿಯಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಆಳವಾದ ನದಿ, ಸಮುದ್ರ ಅಥವಾ ಸಾಗರದಲ್ಲಿರುವ ನೀರಿಗೆ ಅಪಾರ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಭಾವ ಇದೆ. ಅದೇ ರೀತಿ ಗಾಳಿಯು ಅಪಾರ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
ಪರಿಸರ-ವಿಮೋಚನೆ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆ ಎಂಬುದು ಕೆಲವು ಜೆಸ್ಯೂಟ್‌ಗಳು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ ಪದವಾಗಿದೆ. ಇತರರು ಇನ್ನೂ ಪರಿಸರ-ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆ ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.
ಪರಿಸರ-ವಿಮೋಚನೆ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆಯು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆ ಮತ್ತು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಪ್ರಪಂಚದ ನಡುವಿನ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸುವ ಒಂದು ಕ್ಷೇತ್ರವಾಗಿದೆ, ಇದು ಎಲ್ಲಾ ಜೀವಿಗಳ ಪರಸ್ಪರ ಸಂಬಂಧ ಮತ್ತು ಭೂಮಿಯ ಪವಿತ್ರತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ. ಇದು ಪರಿಸರ ಕಾಳಜಿಗಳನ್ನು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅಭ್ಯಾಸಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ, ಪ್ರಕೃತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಆಳವಾದ ಗೌರವವನ್ನು ಬೆಳೆಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸುಸ್ಥಿರ ಜೀವನವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ.
ಮೂಲ ಮತ್ತು ಪ್ರಭಾವಗಳು:
- ಆಳವಾದ ಪರಿಸರ ವಿಜ್ಞಾನ:
ಪರಿಸರ-ವಿಮೋಚನೆಯ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆಯು ಆಳವಾದ ಪರಿಸರ ವಿಜ್ಞಾನದಿಂದ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ಪಡೆಯುತ್ತದೆ, ಇದು ಪ್ರಕೃತಿಯ ಆಂತರಿಕ ಮೌಲ್ಯ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಜೀವಗಳ ಪರಸ್ಪರ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ.
- ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು:
ವಿವಿಧ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ಪರಿಸರ-ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ, ಅವುಗಳ ನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ಪರಿಸರ ಉಸ್ತುವಾರಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತವೆ. ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳನ್ನು ಪ್ರಪಂಚದ ಎಲ್ಲಾ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅವುಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರೂ, ಈ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳೆಲ್ಲವೂ ಅಂತರ್ಗತ ದೈವಿಕತೆಯ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಸ್ತುತತೆ, ಗ್ರಹಕ್ಕೆ ನಮ್ಮ ಮಾನವ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಪ್ರಪಂಚದ ನಮ್ಮ ನೇರ ಅನುಭವಗಳ ಗುರುತಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. - ಪರಿಸರ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟು:
ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಪರಿಸರ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟು ಗ್ರಹ ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ಪರಿಸರ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಪರಿಸರ-ವಿಮೋಚನೆಯ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಿದೆ. - ಅಸ್ಸಿಸಿಯ ಸಂತ ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್:
ಪರಿಸರ ವಿಜ್ಞಾನದ ಪೋಷಕ ಸಂತ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಅವರ ಪ್ರಕೃತಿಯ ಗೌರವ ಮತ್ತು ಬಡವರಿಗೆ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುವತ್ತ ಅವರ ಗಮನವನ್ನು ಪರಿಸರ-ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ತತ್ವಗಳ ಉದಾಹರಣೆಗಳಾಗಿ ನೋಡಲಾಗುತ್ತದೆ. - ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳು:
ಅನೇಕ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳು ಭೂಮಿಯೊಂದಿಗೆ ಆಳವಾದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಬಲವಾದ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.
ಮೂಲಭೂತವಾಗಿ, ಪರಿಸರ-ವಿಮೋಚನೆ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆಯು ಪ್ರಕೃತಿಯೊಂದಿಗಿನ ನಮ್ಮ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ಭೂಮಿಯೊಂದಿಗಿನ ನಮ್ಮ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಂಪರ್ಕದ ಮೇಲೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲು ಒಂದು ಚೌಕಟ್ಟನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ, ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಮಾನವೀಯತೆ ಮತ್ತು ಪರಿಸರದ ನಡುವಿನ ಹೆಚ್ಚು ಸುಸ್ಥಿರ ಮತ್ತು ಸಾಮರಸ್ಯದ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ.
ಪರಿಸರ-ವಿಮೋಚನೆ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆಯು ಉದಯೋನ್ಮುಖ ದೇವತಾಶಾಸ್ತ್ರದ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವಾಗಿದ್ದು ಅದು ಎಲ್ಲಾ ಸೃಷ್ಟಿಯ ಪರಸ್ಪರ ಸಂಬಂಧ ಮತ್ತು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಪ್ರಪಂಚದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ. ಇದು ಪರಿಸರ ಜಾಗೃತಿಯನ್ನು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅಭ್ಯಾಸದೊಂದಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ, ದೈವಿಕತೆಯ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ ಪರಿಸರದೊಂದಿಗೆ ಆಳವಾದ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ವಿಧಾನವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವಿವಿಧ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ಭೂಮಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಕಾಳಜಿ ವಹಿಸುವ ನೈತಿಕ ಕಡ್ಡಾಯವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ.
ಪಿಯರೆ ಟೀಲ್ಹಾರ್ಡ್ ಡಿ ಚಾರ್ಡಿನ್ (1881 – 1955) ಒಬ್ಬ ಫ್ರೆಂಚ್ ಜೆಸ್ಯೂಟ್ ಪಾದ್ರಿ, ವಿಜ್ಞಾನಿ, ಪ್ಯಾಲಿಯಂಟಾಲಜಿಸ್ಟ್ ಮತ್ತು ದೇವತಾಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ಸೃಷ್ಟಿಯನ್ನು ಪವಿತ್ರವೆಂದು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪ ಮತ್ತು ನವೀಕರಣಕ್ಕೆ ಕರೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗದವರು, ಆನಿಮಿಸ್ಟ್‌ಗಳು (ಪ್ರಕೃತಿ ಆರಾಧಕರು) ಮತ್ತು ಅನೇಕ ಸ್ಥಳೀಯ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕರು ಪರಿಸರ-ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆಯನ್ನು ಸಾಕಾರಗೊಳಿಸುತ್ತಾರೆ, ಅವುಗಳೆಂದರೆ ಭೂಮಿ, ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಮತ್ತು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಚೈತನ್ಯ ಹೊಂದಿರುವ ಜೀವಿಗಳಾಗಿ ನೋಡುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಇತರ ಜೀವಿಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಮೂಲಭೂತ ಅಗತ್ಯಗಳಿಗಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ದುರಾಸೆಗಾಗಿ ಪ್ರಕೃತಿಯನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸುವುದಿಲ್ಲ.
ಕ್ಯಾಥೋಲಿಕ್ ಚರ್ಚ್ ಸೃಷ್ಟಿಯ ಘನತೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುವ ನಮ್ಮ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಕಲಿಸುತ್ತದೆ. ಕ್ಯಾಥೋಲಿಕ್ ಚರ್ಚ್‌ನ ಕ್ಯಾಟೆಕಿಸಂನ ಪ್ಯಾರಾಗ್ರಾಫ್ 2415 ಹೀಗೆ ಹೇಳುತ್ತದೆ, “ಭೌತಿಕ ವಿಶ್ವವು ಮನುಷ್ಯನ ಸೇವೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ದೇವರಿಂದ ಬಂದ ಉಡುಗೊರೆಯಾಗಿದೆ, ಅವನು ಅದನ್ನು ಮನುಷ್ಯನಿಗೆ ವಹಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾನೆ, ಅದನ್ನು ತನ್ನ ಸ್ವಂತ ಒಳಿತಿಗಾಗಿ ಮತ್ತು ತನ್ನ ನೆರೆಹೊರೆಯವರ ಒಳಿತಿಗಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಾನೆ.” ಸೃಷ್ಟಿಯು ಪವಿತ್ರ ನಂಬಿಕೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಮಾನವೀಯತೆಯು ಭೂಮಿಯ ಉಸ್ತುವಾರಿಗೆ ಕರೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ, ಅದರ ಸಮಗ್ರತೆಯನ್ನು ಗೌರವಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಇದು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ.
ಪ್ಯಾರಾಗ್ರಾಫ್ 299 ರಲ್ಲಿನ ಕ್ಯಾಟೆಕಿಸಂ ಹೇಳುತ್ತದೆ, “ಸೃಷ್ಟಿಯ ಸೌಂದರ್ಯವು ಸೃಷ್ಟಿಕರ್ತನ ಅನಂತ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮನುಷ್ಯನ ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಇಚ್ಛೆಯ ಗೌರವ ಮತ್ತು ಸಲ್ಲಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಬೇಕು.” ಈ ತಿಳುವಳಿಕೆಯು ಪರಿಸರ-ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆಯ ತತ್ವಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಪ್ರಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ದೈವಿಕ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಪರಿಸರದೊಂದಿಗೆ ಪೂಜ್ಯ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಬಯಸುತ್ತದೆ.
ಪರಿಸರ-ವಿಮೋಚನೆ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆಯು ಪ್ರಕೃತಿ ಮತ್ತು ದೈವಿಕ ನಡುವಿನ ಆಳವಾದ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ನೋಡುವ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವಾಗಿದೆ. ಇದು ಭೂಮಿಯ ಆರೈಕೆಯನ್ನು ಪವಿತ್ರ ಕರ್ತವ್ಯವೆಂದು ನೋಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಪರಿಸರ ಜಾಗೃತಿಯನ್ನು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅಭ್ಯಾಸದೊಂದಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ, ಭೂಮಿಯನ್ನು ಕೇವಲ ಬಳಸಲು ಸಂಪನ್ಮೂಲವಾಗಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ, ಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಅರ್ಹವಾದ ಜೀವಂತ, ಪವಿತ್ರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿ ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ.
ಚರ್ಚ್‌ನ ಸಾಮಾಜಿಕ ಬೋಧನೆಗಳು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ “ಲೌಡಾಟೊ ಸಿ” ಪೋಪ್ ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ ಅವರಂತಹ ಇತ್ತೀಚಿನ ವಿಶ್ವಕೋಶಗಳಲ್ಲಿ, ಪರಿಸರ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಕಾಳಜಿ ವಹಿಸುವ ನೈತಿಕ ಕಡ್ಡಾಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುತ್ತವೆ. ಸೃಷ್ಟಿ, ಉಸ್ತುವಾರಿ ಮತ್ತು ಮಾನವೀಯತೆ ಮತ್ತು ಪರಿಸರದ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧದ ಕುರಿತಾದ ಕ್ಯಾಟೆಕಿಸಂನ ಬೋಧನೆಗಳು ಕ್ಯಾಥೋಲಿಕ್ ಚೌಕಟ್ಟಿನೊಳಗೆ ಪರಿಸರ-ವಿಮೋಚನೆ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಅಡಿಪಾಯವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ.
ಪರಿಸರ-ವಿಮೋಚನೆ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆಯ ಮೂಲ ವಿಚಾರಗಳು
- ಭೂಮಿಯ ಪವಿತ್ರತೆ. ಇದು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಜಗತ್ತನ್ನು ಪವಿತ್ರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತದೆ, ಕೇವಲ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದ ಸಂಪನ್ಮೂಲವಾಗಿ ಅಲ್ಲ, ಗೌರವ ಮತ್ತು ಗೌರವಕ್ಕೆ ಅರ್ಹವಾಗಿದೆ. ಭೂಮಿಯು ಪವಿತ್ರವಾಗಿದೆ. ಪ್ರಕೃತಿ ದೈವಿಕತೆಯಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿಲ್ಲ; ಅದು ಅದನ್ನು ಸಾಕಾರಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಅನೇಕ ಪರಿಸರ-ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಜನರು ಭೂಮಿಯನ್ನು “ತಾಯಿ” ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತಾರೆ.
- ಎಲ್ಲಾ ಜೀವಗಳ ಪರಸ್ಪರ ಸಂಪರ್ಕ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಜೀವಿ ಮಾನವ, ಪ್ರಾಣಿ, ಸಸ್ಯ, ಬಂಡೆ ಕೂಡ ಪರಸ್ಪರ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ. ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಒಂದು ಭಾಗವನ್ನು ನೋಯಿಸುವುದು ಇಡೀ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಹಾನಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಪರಿಸರ-ವಿಮೋಚನೆ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆಯು ಮಾನವರು ಪ್ರಕೃತಿಯಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿಲ್ಲ ಆದರೆ ದೊಡ್ಡ, ಪರಸ್ಪರ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿರುವ ಜೀವನದ ಜಾಲದ ಭಾಗವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ.
- ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪರಿಸರ ವಿಜ್ಞಾನ. ಪರಿಸರ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆಯು ಆಳವಾಗಿ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿವೆ. ಜೀವಂತ ಸುಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಕೇವಲ ನೈತಿಕವಲ್ಲ, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ ನೋಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪರಿಸರ-ವಿಮೋಚನೆ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆಯು ಪ್ರಕೃತಿಯೊಂದಿಗೆ ನಮ್ಮ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಆಳಗೊಳಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ, ವಿಸ್ಮಯ, ಆಶ್ಚರ್ಯ ಮತ್ತು ಪರಿಸರದ ಬಗ್ಗೆ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಬೆಳೆಸುತ್ತದೆ.
- ಪ್ರಾಬಲ್ಯದ ಮೇಲಿನ ಗೌರವ. ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಮಾನವರು “ಪ್ರಾಬಲ್ಯ” ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬ ಹಳೆಯ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ಇದು ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಬದಲಾಗಿ, ಮನುಷ್ಯರನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿನ ಜೀವ ಜಾಲದಲ್ಲಿ ಪಾಲಕರು ಅಥವಾ ಭಾಗವಹಿಸುವವರು ಎಂದು ನೋಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
- ಸುಸ್ಥಿರ ಜೀವನ:
ಪರಿಸರ-ವಿಮೋಚನೆ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆಯು ಸುಸ್ಥಿರತೆಯ ತತ್ವಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೆಯಾಗುವ ಜೀವನಶೈಲಿಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ, ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಗೌರವಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಪರಿಸರದ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದು.
- ಪರಿಸರ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲತೆ:
ಪರಿಸರ-ವಿಮೋಚನೆ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ತತ್ವಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಪರಿಸರ ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುತ್ತವೆ, ಪ್ರಕೃತಿಯನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಮತ್ತು ಪುನಃಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತವೆ. ಪರಿಸರ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಯೋಗಕ್ಷೇಮಕ್ಕೆ ಆಂತರಿಕವಾಗಿ ಸಂಬಂಧಿಸಿವೆ ಎಂದು ನೋಡುವುದು.
ಪರಿಸರ-ವಿಮೋಚನೆ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆ ಎಂದರೇನು?
ಪರಿಸರ-ವಿಮೋಚನೆ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆಯು ಅತ್ಯಂತ ಸರಳ ಪದಗಳಲ್ಲಿ ಹೀಗೆ ಹೇಳುತ್ತದೆ:
a. ಮಾನವೀಯತೆಯು ಪ್ರಕೃತಿಯಿಂದ ಹುಟ್ಟಿದೆ, ಪ್ರಕೃತಿಯ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ತನ್ನದೇ ಆದ ಉದ್ದೇಶಗಳು ಮತ್ತು ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಪ್ರಕೃತಿಯನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಹೊಂದಿಲ್ಲ.
b. ಮಾನವೀಯತೆಯು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಪ್ರಪಂಚ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ವಾತಾವರಣವನ್ನು ಅದರ ಮಾಲಿನ್ಯಕಾರಕಗಳು ಮತ್ತು ಕೊಳೆಯದ ತ್ಯಾಜ್ಯ ವಸ್ತುಗಳಿಗೆ ಶೌಚಾಲಯವಾಗಿ ಬಳಸುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಬೇಕು.
c. ಮಾನವೀಯತೆಯು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಜಗತ್ತನ್ನು “ಅನಂತ” ಹೊರತೆಗೆಯುವ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಮತ್ತು ನಿಧಿ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಯಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲು ಮತ್ತು ಬಳಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಮತ್ತು ಭವಿಷ್ಯದ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಅಥವಾ ಇತರ ಜೈವಿಕ ಜೀವ ರೂಪಗಳಿಗೆ ಹಾನಿ ಮಾಡುವ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಪ್ರಪಂಚದ ಎಲ್ಲಾ ಅತಿಯಾದ ಶೋಷಣೆಯನ್ನು ಅದು ನಿಲ್ಲಿಸಬೇಕು.
d. ಮಾನವೀಯತೆಯು ತನ್ನ ಇಚ್ಛೆಯಂತೆ ಬಳಸಲು ಪ್ರಕೃತಿಯ ಮೇಲೆ ಪ್ರಾಬಲ್ಯವನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿಲ್ಲ. ಮಾನವೀಯತೆಯು ಪ್ರಕೃತಿಗಾಗಿ ಉಸ್ತುವಾರಿಯ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.
e. ಪರಿಸರ-ವಿಮೋಚನೆ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆಯು ಪರಿಸರ ವಿಜ್ಞಾನದ ಮೂಲ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಹಾಗೂ ಪರಿಸರ ವಿಜ್ಞಾನ, ಶಕ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಪರಿಸರ-ತತ್ವಗಳು ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ ಮತ್ತು ಗೌರವಿಸುತ್ತದೆ.
ಪ್ರಕೃತಿಯ ಅಂತರ್ಗತ ಪವಿತ್ರತೆ ಮತ್ತು ಅದರೊಳಗೆ ನಮ್ಮ ಸಂಪೂರ್ಣ ಮುಳುಗುವಿಕೆಯು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪ್ರಸ್ತುತ ಜಾಗತಿಕ ತಾಪಮಾನ ಏರಿಕೆ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಗ್ರಹದ ಇತರ ಪ್ರಮುಖ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟುಗಳಲ್ಲಿ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕವಾಗಿ ಪ್ರೇರಿತವಾದ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆಗೆ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಕ್ಕೆ ಸಮರ್ಪಣೆ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಸುಸ್ಥಿರ ಸಮೃದ್ಧಿಯ ದೀರ್ಘ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.
ಅನೇಕ ಕ್ರೈಸ್ತರು ಈಗಾಗಲೇ ಬೈಬಲ್‌ನ ಜೆನೆಸಿಸ್ ಕಥೆಯನ್ನು ಮರು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಿದ್ದಾರೆ, ದೇವರು ಮಾನವೀಯತೆಗೆ ಪ್ರಕೃತಿಯ ಮೇಲೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಪ್ರಾಬಲ್ಯವನ್ನು ನೀಡುವ ಬದಲು, ದೇವರು ಎಂದರೆ ಮಾನವೀಯತೆಯು ಪ್ರಕೃತಿ ಮತ್ತು ಗ್ರಹಕ್ಕೆ ಕಾಳಜಿ ಮತ್ತು ಸುಸ್ಥಿರ ಉಸ್ತುವಾರಿಯ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಕರ್ತವ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಧರ್ಮಗಳು ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ಪರಿಸರ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯವಾಗುತ್ತಿವೆ, ಹಸಿರು ಬಣ್ಣ ಬಳಿಯುತ್ತಿವೆ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ನೈಸರ್ಗಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಅವುಗಳೊಳಗಿನ ಎಲ್ಲಾ ಜೀವಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ಅವರ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಕರ್ತವ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಬಾಧ್ಯತೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸದಸ್ಯರಿಗೆ ಶಿಕ್ಷಣ ನೀಡುತ್ತಿವೆ.
ಪ್ರಕೃತಿಯ ಪವಿತ್ರ ಮೌಲ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಕೃತಿಗಾಗಿ ಉಸ್ತುವಾರಿ ಬಗ್ಗೆ ಜನರು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ, ಅವರ ನಂಬಿಕೆಯ ಬಾಡಿಗೆದಾರರು ಮತ್ತು ಪರಮ ವಾಸ್ತವದ ಇಚ್ಛೆಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಜೀವನವನ್ನು ನಡೆಸಲು ಜನರು ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚು ಹಂಬಲಿಸುತ್ತಾರೆ.
Eco-Liberation Spirituality – Article; Pratapananda Naik, S.J.Goa
16th May 2025; In the Western Philosophy, earth is considered as material, inanimate, and static. This is far from the truth. Earth is alive. Earthquakes, volcanoes are the signs that the earth is active and dynamic. Earth has the capacity to germinate a seed and help it to grow as a plant or tree. Earth sustains and promotes life. Water in a cup or bucket has no force. But water in the deep river, sea, or ocean has tremendous strength and power. Similarly the wind has tremendous power and energy.
Eco-Liberation Spirituality is a term coined by a few Jesuits. Others still use the term Eco-Spirituality.
Eco-Liberation Spirituality is a field that explores the connection between spirituality and the natural world, often emphasizing the interconnectedness of all living beings and the sacredness of the earth. It seeks to integrate ecological concerns with spiritual practices, fostering a deeper reverence for nature and promoting sustainable living.
*Origins and Influences:*
1. Deep Ecology:
Eco-Liberation spirituality draws inspiration from deep ecology, which emphasizes the intrinsic value of nature and the interconnectedness of all life.
2. Religious Traditions:
Various religious traditions have embraced eco-spiritual principles, seeking to integrate their beliefs with environmental stewardship. Perspectives can be found in all the world’s religious traditions. No matter how they are articulated, however, these perspectives all provide for recognition of the importance and relevance of the immanent Divine, the power of understanding our human relationship to the planet, and our direct experiences of the natural world.
3. Environmental Crisis:
The growing environmental crisis has spurred the development of Eco-Liberation Spirituality as a way to address the ecological challenges facing the planet.
4. St. Francis of Assisi:
Known as the patron saint of ecology, his reverence for nature and his focus on serving the poor are seen as examples of eco-spiritual principles.
5. Indigenous Cultures:
Many indigenous cultures have a deep spiritual connection to the land and a strong sense of responsibility for its preservation.
In essence, Eco-Liberation Spirituality provides a framework for understanding our relationship with nature and for acting on our spiritual connection to the earth, ultimately promoting a more sustainable and harmonious relationship between humanity and the environment.
Eco-Liberation Spirituality is an emerging theological perspective that emphasizes the interconnectedness of all creation and the spiritual significance of the natural world. It seeks to integrate ecological awareness with spiritual practice, advocating for a deeper relationship with the environment as a manifestation of the divine. This approach often draws on various religious traditions and emphasizes the moral imperative to care for the earth.
Pierre Teilhard de Chardin ( 1881 – 1955) was a French Jesuit priest, scientist, paleontologist and theologian interprets creation as sacred and calls for ecological repentance and renewal. Tribals, animists ( nature worshippers) and many indigenous spiritualties embody eco-spirituality, namely seeing the land, animals, and natural elements as living beings with spirit. They use other creatures for their basic needs and do not destroy the nature for their greed.
The Catholic Church teaches about the dignity of creation and our responsibility to care for it. Paragraph 2415 of the Catechism of the Catholic Church states, “The material universe is at the service of man. It is a gift from God, who has entrusted it to man, to use it for his own good and for the good of his neighbour.” This reflects the idea that the creation is a sacred trust, and humanity is called to stewardship of the earth, respecting its integrity and promoting its preservation.
Further the Catechism in paragraph 299 states, “The beauty of creation reflects the infinite beauty of the Creator and ought to inspire the respect and submission of man’s intellect and will.” This understanding aligns with the principles of Eco- Spirituality, which recognize the divine presence in nature and calls for a reverend relationship with the environment.
Eco-Liberation Spirituality is a spiritual perspective that sees a deep connection between nature and divine. It views care of the earth as a sacred duty. It blends ecological awareness with spiritual practice, recognizing the earth not just as a resource to use, but as a living, sacred system that deserves reverence and protection.
The Church’s social teachings, particularly in recent encyclicals such as “ Laudato Si” Pope Francis, further develop the themes related to ecological responsibility and the moral imperative to care for our earth. The teachings of the Catechism on creation, stewardship, and the relationship between humanity and the environment provide a foundation for understanding the concept of Eco-Liberation Spirituality within a Catholic framework.
*Core Ideas of Eco-Liberation Spirituality*
1. Sacredness of the earth. It views the natural world as sacred, deserving of reverence and respect, rather than simply as a resource to be exploited. The Earth is sacred. Nature is not separate from the divine; it embodies it. Many eco- spiritual people refer to the earth as “ Mother”.
2. Interconnectedness of all life. Every being human, animal, plant, even rock is interconnected. Hurting one part of the system harms the whole. Eco-Liberation Spirituality emphasizes that humans are not separate from nature but are part of a larger, interconnected web of life.
3. Spiritual Ecology. Ecology and spirituality are deeply linked. Living sustainability is seen as a spiritual act, not just an ethical one. Eco-Liberation Spirituality seeks to deepen our spiritual connection with nature, fostering a sense of awe, wonder, and responsibility towards the environment.
4. Reverence over Dominion. It challenges the older view that humans have “dominion” over the earth. Instead, humans are seen as caretakers or participants in a greater web if life.
5. Sustainable Living:
Eco-Liberation Spirituality promotes a lifestyle that is aligned with the principles of sustainability, respecting natural resources and minimizing environmental impact.
6. Environmental Activism:
Eco-Liberation spiritual principles often motivate individuals to engage in environmental activism, seeking to protect and restore nature. seeing ecological issues as intrinsically linked to spiritual well-being.
*What is Eco-Liberation Spirituality?*
Eco-Liberation Spirituality in the most simple of terms holds that:
a. humanity is born from nature, is a part of nature, and does not own nature exclusively for its own ends and purposes.
b. humanity must stop using the natural world and our atmosphere as a toilet for its pollutants and non-degradable waste material.
c. humanity cannot treat and use the natural world as an “infinite” extraction resource and treasure chest. It must stop all over-exploitation of the natural world, which harms current and future generations, or other biological life forms.
d. humanity has not been given dominion over nature to use at its pleases. Humanity must assume the role of stewardship for nature.
e. eco-liberation spirituality also includes and honors the basic principles of ecology as well as the eco-principles and ideas found in the ecology, energy.
The inherent sacredness of nature and our complete immersion within it generally leads to a spiritually motivated engagement in the current global warming and other major crises of our planet and a dedication to justice and a long view of a sustainable prosperity for all.
Many Christians have already reinterpreted the biblical Genesis story to mean that rather than God giving absolute dominion over nature to humanity, God instead means that humanity, being a part of nature, has a spiritual duty of care and sustainable stewardship for nature and the planet.
Globally, more religions and spiritual traditions are becoming active in the environmental movement by going green and educatingk members about their spiritual duties and obligations to protect our natural systems and ALL life within them.
People are increasingly yearning to live a life congruent with the tenants of their faith and the will of Ultimate Reality as they understand it regarding the sacred values of nature and stewardship for nature.
Pratapananda Naik, SJ
Loyola Hall
Near Salgaonkar Law College
Miramar, Panaji, Goa – 403 001, INDIA